Τι αντίκτυπο είχε ο πόλεμος στην Ουκρανία στην πολιτική σκηνή της Λιθουανίας; Ποιοι είναι οι «βάτνικ» και πώς χρησιμοποιείται αυτή η έννοια; Ο ακτιβιστής και εκδότης Γιούργκις Βαλιουκεβίτσιους μιλάει για τα προβλήματα της λιθουανικής αριστεράς και την εφικτή στρατηγική της.
Στις 24 Φεβρουαρίου 2023, με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους πολέμου στην Ουκρανία, ένα διαλυμένο ρωσικό τανκ εκτέθηκε στην κεντρική πλατεία του Βίλνιους, της πρωτεύουσας της Λιθουανίας. Σύμφωνα με τον Λιθουανό υπουργό Εθνικής Άμυνας, το άρμα αυτό ήταν μια συμβολική χειρονομία υποστήριξης της Ουκρανίας. Ο υπουργός υποστήριξε ότι με την έκθεση του άρματος, το υπουργείο προπαγανδίζει μια καλή εικόνα του ουκρανικού στρατού – τη δύναμη και την αποφασιστικότητά του να υπερασπιστεί τη χώρα από τον επιτιθέμενο.
Ωστόσο, πέρασαν λίγες ημέρες και το τανκ έγινε αντικείμενο πολιτικής αναταραχής. Όλα ξεκίνησαν όταν αρκετοί άνθρωποι άφησαν γαρύφαλλα και κεριά στο τανκ. Το γαρύφαλλο –ένα μικρό κόκκινο λουλούδι– ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή λουλούδια στη σοβιετική εποχή. Η πράξη της τοποθέτησης ενός λουλουδιού στο τανκ σύντομα περιγράφηκε ως πρόκληση και οι άνθρωποι που το έκαναν – ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Οι πολιτικοί άρχισαν να προτρέπουν την κρατική υπηρεσία ασφαλείας να ερευνήσει τους ανθρώπους που άφηναν τα λουλούδια. Μικροί καβγάδες ξέσπασαν μεταξύ των ανθρώπων που προσπάθησαν να αφήσουν τα λουλούδια και εκείνων που φύλαγαν το τανκ από το «ανθοστόλισμα». Η αστυνομία ξεκίνησε ποινική έρευνα υποστηρίζοντας ότι η τοποθέτηση γαρυφάλλων στο τανκ παραβιάζει το νόμο που απαγορεύει την προώθηση ναζιστικών, σοβιετικών ή οποιουδήποτε άλλου είδους ολοκληρωτικού συμβολισμού.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης άρχισαν να βράζουν από συζητήσεις: τι να κάνουμε με τους ανθρώπους που βάζουν λουλούδια στο τανκ. Πρέπει να τους αφαιρεθεί η υπηκοότητα; Πρέπει να τους ασκήσουμε δίωξη και να τους βάλουμε στη φυλακή; Από την άλλη πλευρά, υπήρχαν φωνές που επέκριναν τη μιλιταριστική ρητορική και τη «φίμωση των αντιπολιτευτικών φωνών»: «Καθαρός μιλιταρισμός, τίποτα λιγότερο» – έγραψε, στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ντάριους Ποσεβίτσιους, ένας από τους πιο γνωστούς αναρχικούς στη Λιθουανία. Ο Λιθουανός πρόεδρος υποστήριξε ότι το τανκ ήταν ένας καλός τρόπος για να εντοπιστούν οι προβοκάτορες στη Λιθουανία: «Το χρειαζόμασταν. Το χρειαζόμασταν για να δούμε τους “βάτνικ” που έρχονται τώρα εκεί, τοποθετούν λουλούδια και οργανώνουν προσευχές. Είναι πολύ καλό να βλέπουμε ποιος είναι ποιος στη Λιθουανία»[1].
Μερικοί από τους ανθρώπους που άφησαν λουλούδια είναι αρκετά γνωστές προσωπικότητες της ακροδεξιάς στη Λιθουανία[2]. Δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια υπό τη σημαία ενός συνασπισμού «υπέρ της οικογένειας» που ένωσε διάφορες ακροδεξιές ομάδες οι οποίες αντιτίθενται σε έναν νόμο για το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, υποστηρίζοντας ότι η ΛΟΑΤ κοινότητα στοχεύει να καταστρέψει τις «παραδοσιακές οικογένειες» – ένας συνηθισμένος ομοφοβικός εθνικιστικός λόγος στην Ανατολική Ευρώπη με δεσμούς με χριστιανικές ακροδεξιές ομάδες των ΗΠΑ[3]. Ενώ υπάρχουν εικασίες για οικονομικές διασυνδέσεις της ακροδεξιάς με το Κρεμλίνο, η ιδεολογική ομοιότητα είναι πολύ ορατή – όσο και οι ομάδες «υπέρ της οικογένειας», το καθεστώς Πούτιν ισχυρίζεται ότι αγωνίζεται για τις παραδοσιακές αξίες που καταστράφηκαν από τη φιλελεύθερη Δύση.
Η ειρωνεία της δήλωσης του προέδρου της Λιθουανίας είναι ότι μόλις πριν από δύο χρόνια συνεχάρη προσωπικά τη διαδήλωση «Οικογενειακή πορεία»[4] στη Λιθουανία. Στην ίδια διαδήλωση, υπήρξαν ομιλίες από το AfD – ένα γερμανικό ακροδεξιό κόμμα που αντιτίθεται σήμερα στις κυρώσεις για τη Ρωσία[5]. Οι εκπρόσωποι του ίδιου κόμματος προσκλήθηκαν να δώσουν διάλεξη στο Κοινοβούλιο το 2018 από τον σημερινό μας πρόεδρο της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας. Σήμερα είναι ένας σφοδρός πολέμιος εναντίον της Ρωσίας όσο και των «παράνομων μεταναστών» – ένας όρος που επινοήθηκε για τους αιτούντες άσυλο που έρχονται από τα σύνορα της Λευκορωσίας. Έτσι, «ποιος είναι ποιος» στη Λιθουανία;
Η περιθωριοποίηση από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και οι νέες περίεργες συμμαχίες
Στη Λιθουανία, το «βάτνικ» είναι μια δημοφιλής πολιτική προσβολή που χρησιμοποιείται για να ειπωθεί ότι κάποιος επηρεάζεται από τη ρωσική προπαγάνδα και υποστηρίζει τον Πούτιν. Το να σε αποκαλούν «βάτνικ» σημαίνει ότι τα επιχειρήματά σου δεν είναι λογικά, επειδή συνειδητά ή ασυνείδητα βασίζονται στη ρωσική προπαγάνδα. Μετά την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, ένα τέτοιο άτομο αντιμετωπίζεται ως απειλή για τη δημοκρατία και την (φιλελεύθερη) κοινωνία των πολιτών.
Ωστόσο, όπως και με πολλούς άλλους πολιτικούς υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς, οι κανόνες για το ποιος μπορεί να αποκαλείται «βάτνικ» είναι αρκετά ασαφείς. Για τους πιο ένθερμους μαχητές του Facebook, η αποδοκιμασία κάποιου επιχειρήματος ή ακόμη και ένα απλό like σε μια λάθος ανάρτηση μπορεί να είναι ένδειξη «βατνικισμού». Μια σημαντική διάσταση αυτού του χαρακτηρισμού είναι η ταξική και εθνοτική καταγωγή. Ορισμένοι Λιθουανοί επιστήμονες προειδοποίησαν το 2017 ότι από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2014, ο όρος «βάτνικ» χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει ένα πολύ ευρύ φάσμα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων «των Ρώσων της Λιθουανίας, των ανθρώπων που νιώθουν νοσταλγία για τη σοβιετική εποχή, των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, των ανθρώπων που διαμαρτύρονται για τις οικονομικές συνθήκες»[6]. Η συσχέτιση μεταξύ της «ρωσικής απειλής» και της κοινωνικής θέσης στην κοινωνία γίνεται εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Αναλύοντας τις ταραχές στη Λιθουανία κατά των μέτρων λιτότητας το 2009, η πολιτική σχολιάστρια Ντάιβα Ρεπετσκάιτε σημείωσε πώς τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί άρχισαν να περιγράφουν τα άτομα της εργατικής τάξης ως επιθετικούς «ηττημένους της μετασοβιετικής μετάβασης» – τους λεγόμενους «Homo sovieticus»[7].
Τα αριστερά κινήματα στη Λιθουανία αγωνίζονται ενάντια σε αυτή την περιθωριοποίηση, επισημαίνοντας την κοινωνική ζημιά που προκαλούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές και προσπαθώντας να μιλήσουν στο όνομα εκείνων που αποκαλούνται «βάτνικ» ή «Homo sovieticus». Ωστόσο, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης ήταν καχύποπτα. Τουλάχιστον από την κρίση του 2009, τα αριστερά κινήματα στη Λιθουανία συνδέθηκαν από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης με τη «ρωσική» επιρροή, υποστηρίζοντας μια αναπόφευκτη σύνδεση μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της αριστεράς. Τέτοιες κατηγορίες βγήκαν στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων κατά του νέου εργατικού κώδικα το 2017[8], κατά τη διάρκεια της απεργίας των εκπαιδευτικών το 2016 και σε άλλες περιπτώσεις[9].
Ωστόσο, η στάση των μέσων ενημέρωσης απέναντι σε θέματα της αριστεράς έχει αλλάξει κάπως τα τελευταία χρόνια, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία επέστησε μεγαλύτερη προσοχή στις σχέσεις μεταξύ των δεξιών κινημάτων και της επιρροής του Κρεμλίνου. Η εκλογή του Τραμπ, και αργότερα η αντίδραση στους περιορισμούς του Covid, τροφοδότησε ένα νέο κύμα δεξιών κινητοποιήσεων, το οποίο κορυφώθηκε με τις πορείες «υπέρ της οικογένειας» το 2021[10], οι οποίες ισχυρίστηκαν ότι υπερασπίζονται «την παραδοσιακή οικογένεια από τις επιθέσεις των ΛΟΑΤ». Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν με καχυποψία αυτές τις κινητοποιήσεις. Πρώτον, οι επιθέσεις σε δημοσιογράφους[11] που προσπαθούσαν να κάνουν ρεπορτάζ κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων «υπέρ της οικογένειας» δεν συνέβαλε στο να είναι οι δημοσιογράφοι ανοιχτοί στις ιδέες τους. Αλλά επίσης, ο πόλεμος στην Ουκρανία «μόλυνε» τα προπύργια των δεξιών εναλλακτικών – η Ουγγαρία έγινε ένα από τα σύμβολα ενός «δούρειου ίππου» στο εσωτερικό της Ευρώπης και ο Τραμπ δεν μοιάζει πλέον με αξιόπιστο υποψήφιο.
Η στρατηγική των δεξιών κινημάτων είναι να ισχυρίζονται ότι «αριστερά και δεξιά» είναι το ίδιο, ισχυριζόμενοι έτσι ότι είναι η μόνη «αντιπολιτευτική φωνή» στον φιλελευθερισμό. Η «αντι-ΛΟΑΤ» ρητορική απολαμβάνει ευρεία υποστήριξη στη Λιθουανία, λιγότερο ορατή στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, αλλά συγκεντρώνει υποστήριξη σε ιστολόγια και εναλλακτικά κανάλια μέσων ενημέρωσης. Από την άλλη πλευρά, η αντίθεση σε τέτοιου είδους δεξιές αντικαθεστωτικές κινήσεις έχει φέρει την κοινοβουλευτική αριστερά, τους φιλελεύθερους και τους συντηρητικούς πολιτικούς σε μια παράξενη συμμαχία που βασίζεται στην υποστήριξη των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» ή των «ευρωπαϊκών αξιών». Η όξυνση του πολέμου στην Ουκρανία έχει καταστήσει την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακόμη πιο σημαντική στο γεωπολιτικό φαντασιακό (geopolitical imagination). .
Ως αριστερός, το ερώτημα για μένα είναι πόση προοπτική έχει το αριστερό κίνημα σε αυτόν τον συνασπισμό; Αντιδρώντας στο «ανθοστόλισμα» του τανκ, ο δήμος του Βίλνιους τοποθέτησε έναν κάδο απορριμμάτων, στον οποίο αναγραφόταν: «Για τα γαρύφαλλα, τα κεριά και τη σοβιετική νοσταλγία». Η ιδέα ότι οι συμπεριφορές, οι πολιτικές πεποιθήσεις ή ακόμη και οι οικονομικές θέσεις είναι απλώς η κληρονομιά του σοβιετικού πολιτικού συστήματος είναι γνωστή σε κάθε Ανατολικοευρωπαίο. Αλλά θα πρέπει να ξεχάσουμε τώρα ότι οι περισσότερες από αυτές τις δηλώσεις έγιναν για να φιμωθεί η αντίθεση στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και στη διαγραφή των δικαιωμάτων των εργαζομένων; Πόσο από αυτές τις εκστρατείες για τη διαγραφή της «σοβιετικής κληρονομιάς» χρησιμοποιήθηκε για να προωθηθούν οι ιδιωτικοποιήσεις, η ανάπλαση (gentrification) και η κατάργηση των δημόσιων χώρων; Και μήπως θα έπρεπε απλώς να αναβάλουμε αυτές τις συγκρούσεις μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος;
Προοπτικές για την Αριστερά
Δεν υποστηρίζω ότι το αριστερό κίνημα πρέπει να αρχίσει να υποστηρίζει τη Ρωσία ή να κατηγορεί το ΝΑΤΟ για τον πόλεμο στην Ουκρανία επειδή «πρέπει να αντιταχθούμε στους φιλελεύθερους». Παρόλο που η αριστερά στη Λιθουανία δεν ήταν τόσο ενεργητική για τον πόλεμο στην Ουκρανία όσο η δεξιά (επειδή ο μιλιταρισμός και η πολεμική εναντίον των Ρώσων δεν ήταν μέρος της ατζέντας της αριστεράς), οι περισσότερες κοινοβουλευτικές και μη κοινοβουλευτικές αριστερές ομάδες συνεχίζουν να εκδίδουν δηλώσεις υποστήριξης της Ουκρανίας, καθώς και να οργανώνουν ανθρωπιστική βοήθεια, να συγκεντρώνουν οικονομική υποστήριξη ή να βοηθούν Ουκρανούς μετανάστες στο εσωτερικό της χώρας. Στη Λιθουανία, το ζήτημα της υποστήριξης της Ουκρανίας δεν παράγει διαφορετικές πολιτικές αξίες. Ένα πιο ενεργητικό και διχαστικό θέμα αφορά τον επιτιθέμενο αυτού του πολέμου. Πόσο ευθύνονται οι «καθημερινοί Ρώσοι» για ό,τι συμβαίνει στην Ουκρανία; Πρέπει να υποστηρίξουμε τη ρωσική αντιπολίτευση ή να την επικρίνουμε ως την ίδια αυτοκρατορική δύναμη με διαφορετικό όνομα; Πρέπει να εμποδίσουμε τη συμμετοχή Ρώσων καλλιτεχνών και ακτιβιστών σε δημόσιες εκδηλώσεις;
Παρόλο που τέτοιες συζητήσεις μπορεί μερικές φορές να εμπίπτουν στην κατηγορία της «ευαίσθητης αριστεράς», όπου το γεγονός ότι δεν πληγώθηκαν τα αισθήματα κανενός είναι πιο σημαντικό από το αποτέλεσμα της συζήτησης, εντούτοις δίνει χώρο για να μιλήσουμε για στρατηγικά ζητήματα που αφορούν τον πόλεμο και τον μετασχηματισμό της περιοχής και να αποφύγουμε τις μιλιταριστικές φιλοδοξίες ή τις ανόητες συζητήσεις για ειρηνευτικές συμφωνίες που προκύπτουν από το πουθενά. Πολλοί αριστεροί επικρίνουν τους νόμους περί ιθαγένειας που βασίζονται στον αποκλεισμό των εθνικοτήτων. Επισημαίνουν το γεγονός ότι οι εθνικά ρωσικοί πληθυσμοί και το καθεστώς του Κρεμλίνου δεν είναι το ίδιο, και η υποστήριξη της ρωσικής αντιπολίτευσης, όχι η απομόνωση από αυτήν, είναι μια καλύτερη στρατηγική προοπτική για να φέρουμε μια δημοκρατική επανάσταση στη Ρωσία και μια πιο ειρηνική ζωή για όλους τους άλλους σε αυτή την περιοχή.
Ένα από τα παραδείγματα τέτοιων έντονων συζητήσεων ήταν ο φετινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Στις 8 Μαρτίου διοργανώθηκε μια εκδήλωση από μια ομάδα Λιθουανών φεμινιστριών. Οι διοργανώτριες ανακοίνωσαν πρόσκληση σε άλλες φεμινίστριες να συμμετάσχουν στην εκδήλωση. Μεταξύ αυτών που συμμετείχαν ήταν και μια εκπρόσωπος της ομάδας Pussy Riot, αλλά καμία Ουκρανή δεν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα. Ωστόσο, μερικές Ουκρανές εμφανίστηκαν στην εκδήλωση της 8ης Μαρτίου με αφίσες που ρωτούσαν αν οι Ρωσίδες φεμινίστριες έχουν κάνει έναν απολογισμό του ρωσικού ιμπεριαλισμού. Η κατάσταση αυτή εξελίχθηκε σε τεράστιο σκάνδαλο αφού μια ακτιβίστρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίστηκε ότι «οι Λιθουανές φεμινίστριες ήθελαν να βάλουν τις Ρωσίδες και τις Ουκρανές φεμινίστριες σε μια ομάδα, και όταν οι Ουκρανές απέρριψαν την πρόταση, επέλεξαν τις Ρωσίδες φεμινίστριες, επειδή είναι πιο δημοφιλείς». Σύντομα άρχισαν οι κατηγορίες στο Facebook για το ποιος είναι βάτνικ.
Ο πόλεμος έχει εντείνει τις μάχες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει ανεβάσει το κυνήγι μαγισσών σε νέο επίπεδο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, φαίνεται ότι η αναζήτηση «Ρώσων πρακτόρων» είναι μια δραστηριότητα για εκείνους που διεξάγουν τον πόλεμο στο Facebook με μεγαλύτερη σφοδρότητα από τους στρατιώτες στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Υπάρχουν επίσης πολιτικοί ή κάποιου είδους influencers που προσπαθούν να επωφεληθούν από την οργή κατά της Ρωσίας υποδαυλίζοντας το μίσος κατά των μειονοτήτων. Και όμως, η παρουσία της ανασφάλειας στην κοινωνία είναι αναμφισβήτητη – αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία, όταν η Ρωσία άρχισε να προσαρτά γεωργιανά και ουκρανικά εδάφη. Αυτή η ανασφάλεια προκύπτει από την ιστορία του 20ού αιώνα, κατά την οποία η Λιθουανία ήταν υπό κατοχή από τη Σοβιετική Ένωση και υπέστη εκτοπίσεις και πολιτικές διώξεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία απλώς επιβεβαιώνει ότι η Ρωσία παραμένει μια πολύ πραγματική απειλή για τις χώρες της Βαλτικής. Αυτός ο φόβος μπορεί να εξηγήσει γιατί το 77% των Λιθουανών υποστηρίζει το ΝΑΤΟ, το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αποδοχής στην ΕΕ μετά την Πολωνία.
Το αυξανόμενο κόστος ζωής και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού στην Ευρώπη προσθέτουν ένα ακόμη επίπεδο οικονομικού άγχους και ανησυχίας. Αυτές θα έπρεπε να είναι ανησυχίες της Αριστεράς, ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν κάποιες επιφυλάξεις, διότι θέτοντας οικονομικά ζητήματα, η Αριστερά μπορεί να ακουμπήσει στις λεπτές γραμμές της συμμαχίας με τη φιλελεύθερη πλευρά, η οποία θα ανακαλέσει το «σοβιετικό» φάντασμα μόλις ακούσει κάτι για προοδευτική φορολογία ή έλεγχο των επιχειρήσεων. Παρ’ όλα αυτά, ο εναλλακτικός δρόμος θα ήταν να μιλήσουμε για την ασφάλεια όχι μόνο με μιλιταριστικούς και μάτσο όρους, αλλά ως κοινωνική ευημερία όλων.
Ενώ πολλοί δεξιοί πολιτικοί στοχεύουν να περιορίσουν την είσοδο Ρώσων και Λευκορώσων πολιτών στη χώρα και να περιορίσουν σημαντικά τη ρωσική γλώσσα στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών, φαίνεται να υπάρχει ένα άλλο, αντίθετο αποτέλεσμα της προσέγγισης με τους γείτονες σε κοινωνικό επίπεδο. Η ρωσική γλώσσα είναι πιο σημαντική στους δρόμους από ό,τι πριν από τον πόλεμο. Επιπλέον, οι δημοσιογράφοι και ορισμένοι επαγγελματίες μαθαίνουν την ουκρανική γλώσσα και η λευκορωσική διασπορά είναι πιο ορατή. Οι διαφωνίες σχετικά με την αντίθεση στον ρωσικό ιμπεριαλισμό με ορισμένα μέλη της δυτικής αριστεράς έφεραν περισσότερη προσοχή στα κινήματα στις περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης – κάτι που, νομίζω, είναι μια πολύτιμη σύνδεση που πρέπει να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί. Η συνειδητοποίηση ότι έχουμε καλύτερη γνώση για ορισμένα θέματα από ό,τι «η Δύση» αλλάζει την αποικιοκρατική ψυχολογία ότι τα μόνα παραδείγματα πολύτιμης πολιτικής γνώσης μπορούν να βρεθούν στη Δύση.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, θα ήταν παράλογο να περιμένουμε κάτι άλλο από περισσότερο εθνικισμό και μιλιταρισμό στην πολιτική σκηνή. Το πώς θα πολεμήσουμε εναντίον του ή το πώς θα οικοδομήσουμε μια πιο βιώσιμη και πειστική εναλλακτική λύση (και από τις δύο πλευρές) είναι ένα ανοιχτό ερώτημα για όλους στη Λιθουανία και την περιοχή.
Μετάφραση: elaliberta.gr
Jurgis Valiukevičius, “In Lithuania, a Trashbin for Carnations, Candles and Soviet Nostalgia”, После / Posle, 6 Απριλίου 2023, https://posle.media/language/en/a-trashbin-for-carnations/. Αναδημοσίευση: Europe Solidaire Sans Frontières, https://www.europe-solidaire.org/spip.php?article66312.
Юргис Валюкявичюс, «Как война в Украине повлияла на политическую сцену в Литве? Кто такие “ватники” и насколько растяжимо это понятие? О проблемах литовского левого движения и его возможной стратегии», После / Posle, 6 Απριλίου 2023, https://posle.media/svechi-gvozdiki-i-nostalgiyu-po-sovetskomu-v-pomojku/.
Ο Γιούργκις Βαλιουκεβίτσιους ζει στο Κάουνας της Λιθουανίας. Είναι οργανωτής στην Εργατική Ένωση της 1ης Μαΐου, μέλος της συντακτικής επιτροπής του λιθουανικού αριστερού μέσου ενημέρωσης gpb.lt και ένας από τους διοργανωτές του ετήσιου φεστιβάλ αριστερών ιδεών «Kombinatas».
Σημειώσεις
[1] Augustas Stankevičius, “Russian tank displayed in Vilnius helps to ‘see vatniks’ in Lithuania, president says”, LRT.LT, 28 Φεβρουαρίου 2023, https://www.lrt.lt/en/news-in-english/19/1925618/russian-tank-displayed-in-vilnius-helps-to-see-vatniks-in-lithuania-president-says.
[2] „Aistros nerimsta: ant Vilniuje eksponuojamo pamušto Rusijos tanko vėl bandyta padėti gėlių“, 15min, 27 Φεβρουαρίου 2023, https://www.15min.lt/naujiena/aktualu/lietuva/aistros-nerimsta-ant-vilniuje-eksponuojamu-pamusto-rusijos-tanko-vel-bandyta-padeti-geliu-56-2015288.
[3] Alexandra Brzozowski, “US Christian right-wing groups financed anti-rights campaigns in Europe”, EURACTIV, 27 Οκτωβρίου 2020, https://www.euractiv.com/section/justice-home-affairs/news/us-christian-right-wing-groups-financed-anti-rights-campaigns-in-europe/.
[4] „Šeimų maršo metu sveikinimą išplatino Nausėda: šeimų labui mes vis dar padarėme per mažai“, LRT.lt, 15 Μαΐου 2021, https://www.lrt.lt/naujienos/lietuvoje/2/1410398/seimu-marso-metu-sveikinima-isplatino-nauseda-seimu-labui-mes-vis-dar-padareme-per-mazai.
[5] “Germany: Far-right demo slams Russia sanctions, coalition”, DW, 8 Οκτωβρίου 2022, https://www.dw.com/en/germany-far-right-demo-protests-russia-sanctions-energy-policy/a-63380291.
[6] „N. Putinaitė: sąvokos ,vatnikas‘ vartojimas rodo posovietinį mentalitetą“, LRT.lt, 22 Μαρτίου 2017, https://www.lrt.lt/naujienos/tavo-lrt/15/167315/n-putinaite-savokos-vatnikas-vartojimas-rodo-posovietini-mentaliteta.
[7] Daiva Repečkait, “Austerity against the Homo Sovieticus. Political control, class imaginings, and ethnic categorization in the Vilnius riots of 2009”, Focaal, τόμος 2011 (59), 2011, σσ. 51-65, https://www.berghahnjournals.com/view/journals/focaal/2011/59/focaal590104.xml.
[8] „Gyvenimas per brangus: Apie Darbo kodeksą, kupranugarius, ,užsienio valstybę‘ ir žurnalistikos padėtį Lietuvoje“, Manoteises.lt, 29 Ιουλίου 2016, https://manoteises.lt/straipsnis/gyvenimas-per-brangus-apie-darbo-kodeksa-kupranugarius-uzsienio-valstybe-ir-zurnalistikos-padeti-lietuvoje/.
[9] „A. Butkevičius: Švietimo darbuotojų profsąjungai įtaką daro Rusija“, Kauno diena, 24 Φεβρουαρίου 2016, https://m.kauno.diena.lt/naujienos/lietuva/politika/butkevicius-svietimo-darbuotoju-profsajungai-itaka-daro-rusija-735482.
[10] „Didysis šeimos gynimo maršas“, 15min, https://www.15min.lt/tema/didysis-seimos-gynimo-marsas-80858.
[11] „Autentiški žurnalistų liudijimai iš protesto prie Seimo“, Lietuvos žurnalistikos centras, 11 Αυγούστου 2021, https://lzc.lt/naujienos/2021/autentiski-zurnalistu-pasakojimai-is-protesto-prie-seimo/.