Από τις 24 Φεβρουαρίου, οι Ουκρανίδες αντιμετωπίζουν αυξανόμενη έμφυλη βία ως συνέπεια της ρωσικής εισβολής: (1) Τα ρωσικά στρατεύματα χρησιμοποιούν μαζικά τον βιασμό γυναικών και παιδιών ως όπλο πολέμου. (2) Η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών και των παιδιών έχει αυξηθεί σημαντικά. (3) Οι γυναίκες που έχουν εκτοπιστεί εντός και εκτός Ουκρανίας και αναζητούν ασφαλές καταφύγιο αντιμετωπίζουν οξύ κίνδυνο έμφυλης και σεξουαλικής βίας. Ο βιασμός και οι επακόλουθες εξαναγκαστικές εγκυμοσύνες παρουσιάζονται σε όλες αυτές τις μορφές έμφυλης βίας.Παρόλο που στην Ουκρανία η έκτρωση παρέχεται νόμιμα κατόπιν αιτήματος έως και τη 12η εβδομάδα εγκυμοσύνης, οι συνθήκες του πολέμου έχουν περιορίσει την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων και των υπηρεσιών αναπαραγωγικής υγείας. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό στα κατεχόμενα εδάφη, λόγω των μετατοπίσεων των υγειονομικών, της έλλειψης φαρμάκων, των στοχευμένων επιθέσεων σε κέντρα υγείας κ.λπ. Η κατάσταση αυτή έχει υπονομεύσει σοβαρά την πρόσβαση σε ασφαλή αναπαραγωγική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού προγραμματισμού, της αντισύλληψης, των αμβλώσεων και της περίθαλψης μητέρας και νεογνού.
Πολλές γυναίκες και παιδιά από την Ουκρανία πρόσφυγες πολέμου αναζητούν καταφύγιο στη γειτονική Πολωνία, όπου η έκτρωση αποτελεί ποινικό αδίκημα και η πρόσβαση στην αντισύλληψη θεωρείται η χειρότερη στην Ευρώπη. Από τον Ιανουάριο 2021, ο νέος πολωνικός νόμος για την έκτρωση απαγορεύει κάθε διακοπή εγκυμοσύνης εκτός από τις περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή όταν κινδυνεύει η ζωή της μητέρας. Θεωρητικά είναι δυνατό για μια Ουκρανή που έπεσε θύμα βιασμού να κάνει έκτρωση στην Πολωνία. Ωστόσο, ο πολωνικός νόμος απαιτεί να αποδειχθεί ο βιασμός με ποινική έρευνα, προκειμένου να δοθεί εντολή από εισαγγελέα για τη διακοπή της εγκυμοσύνης. Αυτό είναι συχνά αδύνατο και αποτελεί μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία, η οποία καθιστά σχεδόν αδύνατη τη διακοπή της εγκυμοσύνης εντός των προβλεπόμενων από τον νόμο προθεσμιών.
Στην πράξη, οι Ουκρανές που έχουν εκτοπιστεί και όλες οι γυναίκες που βρίσκονται υπό πολωνική δικαιοδοσία αναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της ολοκλήρωσης μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης σε επισφαλείς συνθήκες και της αντιμετώπισης των σημαντικών κινδύνων που εγκυμονούν οι παράνομες αμβλώσεις. Το υγειονομικό προσωπικό, οι ακτιβιστές και τα φιλικά πρόσωπα που βοηθούν τις γυναίκες να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους κινδυνεύουν να διωχθούν ποινικά και να φυλακιστούν. Μέχρι να καταφέρουν τελικά οι εκτοπισμένες Ουκρανές να φτάσουν σε μια χώρα όπου η έκτρωση είναι νόμιμη, είναι πολύ πιθανό να έχουν υπερβεί τα νόμιμα χρονικά όρια, τα οποία στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι 12 εβδομάδες.
Επιπλέον, σε ορισμένες χώρες υποδοχής, όπως η Σλοβακία, τίθεται υπό αμφισβήτηση η πρόσβαση των Ουκρανών εκτοπισμένων γυναικών στην έκτρωση. Στην Ουγγαρία, όλες οι γυναίκες πρέπει να περάσουν από τουλάχιστον πέντε ιατρικές εξετάσεις προτού αποκτήσουν πρόσβαση σε διαδικασίες έκτρωσης. Και στη Μολδαβία, οι Ουκρανές γυναίκες δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στο υποχρηματοδοτούμενο δημόσιο σύστημα υγείας και είναι ως επί το πλείστον πολύ φτωχές για να έχουν πρόσβαση σε ιδιωτικές κλινικές αναπαραγωγικής υγείας.
Η υπεράσπιση των αναπαραγωγικών μας δικαιωμάτων, στην Ουκρανία, στην Πολωνία και παντού, είναι ένας παγκόσμιος φεμινιστικός αγώνας σε αυτούς τους καιρούς συντηρητικής και νεοφιλελεύθερης αντεπίθεσης που λαμβάνει χώρα σε όλο τον κόσμο. Το δικαίωμα στην έκτρωση δέχεται συνεχείς επιθέσεις σε διάφορα επίπεδα και από διαφορετικά μέτωπα σε πολλές χώρες, ενώ σε ορισμένες άλλες χώρες οι γυναίκες παλεύουν ακόμα για να αποκτήσουν αυτό το δικαίωμα. Οι επιθέσεις στα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής συστηματικής καταστροφής και ελέγχου των δικαιωμάτων των γυναικών και των εργαζομένων από συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες δυνάμεις. Καλούμε όλους όσους υπερασπίζονται τα δικαιώματα των γυναικών σε όλο τον κόσμο να αγωνιστούν μαζί μας για το δικαίωμα των Ουκρανίδων σε ασφαλή έκτρωση κατόπιν αιτήματος στην Ουκρανία, την Πολωνία, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής. Απαιτούμε:
- Την άμεση νομιμοποίηση των εκτρώσεων στην Πολωνία
- Το δικαίωμα στην ασφαλή έκτρωση κατόπιν αιτήματος παντού.
- Την ανάπτυξη και ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών που παρέχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της αναπαραγωγικής υγείας, για όλες τις γυναίκες, στην Ουκρανία, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και σε ολόκληρο τον κόσμο.